آئین نامه استاد راهنما
مصوب بیست و پنجمین جلسه مورخ 23/12/82 شورایعالی برنامه‌ریزی علوم پزشكی وزارت متبوع برای كلیه دانشجویان مقاطع كاردانی، كارشناسی پیوسته، ناپیوسته و دكترای عمومی پزشكی دندانپزشكی و داروسازی صرف نظر از سال ورود به دانشگاه از مهر ماه 1383 لازم‌الاجرا است.
مقدمه:
استاد راهنمای یكی از اعضای هیأت علمی دانشگاه یا دانشكده علوم پزشكی است كه به پیشنهاد معاونت آموزشی دانشكده و حكم رئیس دانشكده، مسئولیت هدایت تحصیلی و راهنمایی دانشجویان در مقاطع تحصیلی مختلف را در زمینه مشكلات، آموزشی پژوهشی و فردی برعهده می‌گیرد.
ماده 1) اعضای هیأت علمی می‌توانند استاد راهنما (یا استاد راهنمای جانشین) شوند كه قبل از شروع كار، در دوره‌های آموزشی كه به این منظور توسط دانشگاه‌ها برگزار می‌شود شركت نمایند (آئین‌نامه اجرایی این دوره‌های آموزشی توسط معاونت آموزشی و امـــور دانشگاهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی تعیین می‌گردد.)
ماده 2) اساتید راهنما ترجیحاً از میان اعضای هیأت علمی علاقه‌مند به امور آموزشی و متقاضی پذیرش مسئولیت راهنمایی دانشجویان با حداقل سه سال سابقه فعالیت آموزشی، به پیشنهاد معاونت آموزشی دانشكده و حكم رئیس دانشكده انتخاب می‌شوند.
ماده 3) حتی‌الامكان انتخاب اساتید راهنما باتوجه به جنسیت دانشجویان صورت گیرد و در طول تحصیل دانشجو استاد راهنما ثابت بماند.
تبصره: در رشته پزشكی دندانپزشكی پس از مقطع علوم پایه، استاد راهنمای جدید انتخاب می‌شود.
ماده 4) دانشجویان انتقالی در طول تحصیل در دانشگاه مقصد همانند دانشجویان هم‌طراز خود از خدمات استاد راهنما بهره‌مند خواهند شد.
ماده 5) استاد راهنمای جانشین به پیشنهاد استاد راهنما و تائید رئیس دانشكده، در زمان حضور نداشتن استاد راهنما (حداكثر به مدت 6ماه) با همان مسئولیت‌ها، انتخاب می‌شود در صورتی كه عدم حضور استاد راهنما بیش از 6 ماه ادامه داشته باشد، استاد راهنمای جانشین جایگزین استاد راهنما خواهد شد.
ماده 6) روسا و معاونین دانشگاه‌ها و دانشكده‌ها و روسای مراكز آموزشی درمانی باتوجه به گستردگی شرح وظایف خود نمی‌توانند استاد راهنما شوند.
ماده 7) حتی‌الامكان دانشجویان خارجی تحت نظر یك استاد راهنما باشند.
ماده 8) استاد مشاور دانشجویان شاهد و ایثارگر در صورتی كه تمامی مفاد این آئین‌نامه را انجام دهد، به عنوان استاد راهنما نیز شناخته می‌شود.
ماده 9) اساتید راهنما موظف به انجام وظایف زیر می‌باشند :
1- ارزیابی مداوم و شناخت وضعیت تحصیلی دانشجو در گذشته و حال و پیگیری آن در آینده.
2- شناخت نسبت به استعدادها و
توانایی های بالقوه دانشجو و كمك به شكوفایی منطقی آنها.
3- آشنا كردن دانشجو با مقررات و ضوابط آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و انضباطی در مقطع مربوطه.
4- ارائه راهنمایی‌های لازم به دانشجو در زمینه شغلی و نحوه ادامه تحصیل و آماده‌سازی وی برای پذیرش مسئولیت شغلی در آینده.
5- هدایت و برنامه‌ریزی درسی.
6- تائید كلیه فرم‌های انتخاب واحد، گواهی پزشكی، میهمانی، انتقال، جابجائی، حذف و اضافه و حذف اضطراری واحدهای درسی.
7- بررسی و ریشه‌یابی زمینه‌های احتمالی افت تحصیلی و كمك به دانشجو در جهت پیشرفت تحصیلی و جبران كاستی‌ها.
8- توجه به استرسهای محیطی، خانوادگی و تحصیلی و در صورت نیاز ارجاع به مراكز مشاوره جهت پیشگیری از بروز مشكلات جدی.
9- معرفی دانشجویان موفق در زمینه‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی به شورای تشویق دانشكده.
10- معرفی دانشجویان از طریق معاون آموزشی دانشكده به واحدهای مختلف دانشگاه و از جمله مركز مشاوره و راهنمایی تحصیلی دانشگاه در مواردی كه نیاز به همكاری، راهنمایی و مشاوره تخصصی داشته باشد.
11- اطلاع به خانواده دانشجو در زمینه مشكلات وی و مشاوره با آنان در صورت لزوم.
12- مشورت با صاحبنظران و كارشناسان مسائل مربوط به مشكلات دانشجویان به منظور یافتن مناسب ترین شیوه كمك به دانشجویان و استفاده مستمر از شیوه‌ها و ابزارهای توانایی های خود برای انجام صحیح وظایف محوله.
13- اعلام مشكلات دانشجویان به مدیر گروه مربوطه.
14- حضور مفید به مدت حداقل 1 ساعت به ازای هر 5 دانشجو در هفته (برنامه آن براساس ساعات كلاس دانشجویان تحت پوشش با هماهنگی مسئول اساتید راهنما و مدیر گروه مربوطه تهیه می‌شود ساعات و محل ملاقات با دانشجویان باید از ابتدای هر نیمسال مشخص گردد به نحوی كه حتی‌الامكان با برنامه‌های دیگر، دانشجویان تداخل نداشته باشد).
15- حضور در دانشكده از یك روز قبل از ثبت نام یك روز پس از آن و همچنین در روزهای حذف و اضافه اضطراری واحدهای درسی.
16- بررسی و تحلیل وضعیت دانشجویان براساس فرم‌های تكمیل شده مشخصات فردی و تحصیلی آنان و برآورد حدودی از وضعیت عاطفی و تربیتی دانشجو و ثبت كلیه اطلاعات بدست آمده به صورت محرمانه در پروندهای كه بدین منظور برای هر دانشجو در محل دانشكده ایجاد شده است.
17- تهیه گزارش عملكرد در پایان هر نیمسال تحصیلی و ارائه به مسئول اساتید راهنمای دانشكده برای جمع بندی و ارسال به معاونت آموزشی دانشكده.
18- شركت در جلسات اساتید راهنمای دانشكده.
19- تسلط به قوانین و مقررات آموزشی و آگاهی كامل از وظایف و اختیارات.
20- رعایت محرمانه بودن اطلاعات مربوط به دانشجو.
ماده 10) برای اساتید راهنما در ازای خدمات راهنمایی دانشجویان، امتیازات زیر در نظر گرفته خواهد شد:
1- به ازای هر دانشجو 2/0 واحد درسی در هر نیمسال تحصیلی در وظایف آموزشی وی منظور خواهد شد.
2- به ازای هر 10 دانشجو در هر سال تحصیلی، 2 امتیاز جهت ارتقاء از ماده 3 آئین‌نامه ارتقای اعضای هیأت علمی منظور خواهد شد.
تبصره 1: تعداد دانشجویان مرتبط با هر استاد راهنما (یا استاد راهنمای جانشین در غیاب استاد راهنما) حداكثر 15 دانشجو (معدل 3 واحد درسی) در هر نیمسال تحصیلی خواهد بود كه ترجیحاً از میان ورودی‌های یك سال تحصیلی برگزیده می‌شوند.
تبصره 2: در شرایط خاص، دانشكده می‌تواند تعداد دانشجویان را به حداكثر 20 نفر افزایش دهد.
تبصره 3: واحدهای مذكور اضافه بر واحد موظف آموزشی هر عضو هیأت علمی بوده و به صورت حق‌التدریس پرداخت خواهد شد.
تبصره 4: امتیازات داده شده به اساتید راهنما براساس عملكرد و انجام وظایف مربوطه با تائید معاون آموزشی دانشكده جهت لحاظ در سابقه آموزشی آنان به معاونت آموزشی دانشگاه منعكس خواهد شد.
تبصره 5: چنانچه استاد راهنما بخشی از وظایف مندرج در ماده 10 را اجرا نكند، به همان میزان از امتیازات وی كسر خواهد شد درصورتی كه استاد راهنما به تشخیص مسئول اساتید راهنما در اجرای وظایف محوله قصور بارز داشته باشد، بانظر وحكم رئیس دانشكده ازاین مسئولیت خلع خواهد شد.
ماده 11 ) مسئول اساتید راهنمای هر دانشكده طی حكمی از طرف ریاست دانشكده منصوب و زیر نظر معان آموزشی دانشكده فعالیت می‌كند.
تبصره5: چنانچه استاد راهنما بخشی از وظایف مندرج در ماده 10 را اجرا نكند، به همان میزان از امتیازات وی كسر خواهد شد درصورتی كه استاد راهنما به تشخیص مسئول اساتید راهنما در اجرای وظایف محوله قصور بارز داشته باشد، با نظر و حكم رئیس دانشكده از این مسئولیت خلع خواهد شد.
ماده 11) مسئول اساتید راهنمای هر دانشكده طی حكمی از طرف ریاست دانشكده منصوب و زیر نظر معاون آموزشی دانشكده فعالیت می‌كند.
تبصره 1: مسئول اساتید راهنما در قبال نظارت بر نحوه فعالیت‌های اساتید راهنما، از امتیازی معادل 3 واحد درسی در هر نیمسال تحصیلی برخوردار می‌شود.
تبصره 2: مسئول اساتید راهنما در جلسات شورای آموزشی دانشكده بدون حق رأی شركت می كند.
ماده 12) تقسیم دانشجویان بین اساتید راهنما توسط معاون آموزشی و مسئول اساتید راهنمای دانشكده حداكثر تا قبل از شروع انتخاب واحد هر نیمسال تحصیلی انجام می‌شود.
ماده 13) قبل از آغاز هر نیمسال تحصیلی، برنامه حضور اساتید راهنما باتوجه به برنامه كلاسی دانشجویان تحت پوشش هر استاد، تنظیم شده و به مسئول اساتید راهنمای دانشكده تحویل می‌گردد استاد راهنما موظف است به جز ایام تعطیلات یا مرخصی، در بقیه طول سال جهت پاسخگویی به مشكلات دانشجویان مربوطه در ساعات مشاوره در اتاق خود یا محل مشخص شده حضور داشته باشد.
ماده 14) مسئول اساتید راهنما برای دانشجویان پروندهای تشكیل می‌شود كه باید حاوی اطلاعات ذیل باشد:
الف: پرسشنامه‌ای كه شامل اطلاعات فردی، تحصیلی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی دانشجو باشد این پرسشنامه (فرم الف و ب) در روز ثبت نام اولیه توسط دانشجو تكمیل شده و به استاد راهنما تحویل داده می‌شود.
ب: فرم وضعیت تحصیلی دانشجو كه شامل خلاصه اطلاعات هر نیمسال تحصیلی وی می‌باشد این فرم توسط معاونت آموزشی دانشكده تكمیل می‌گردد.
ج: تصاویر كارنامه‌های پایان هر نیمسال تحصیلی دانشجو كه توسط آموزش دانشكده در اختیار استاد راهنما گذاشته می‌شود.
د: فرم گزارش مربوط به ثبت مراجعات دانشجو به استاد راهنما و مشاوره‌ها و راهنمایی‌های انجام شده از سوی استاد راهنما.
ه) نسخه گزارش ویژگی‌های عاطفی، فرهنگی و تربیتی دانشجو به مركز مشاوره دانشگاه به همراه نتایج معاینات، اقدامات درمانی و مشاوره‌های انجام شده.
ماده 16) اساتید راهنما بایستی در پایان هر نیمسال تحصیلی فرم گزارش عملكرد را تكمیل نمایند، گزارش‌های عملكرد اساتید راهنما هر دانشكده توسط مسئول اساتید راهنما، جمع بندی و به معاونت آموزشی دانشكده ارسال می‌گردد.
ماده 17) ارزیابی اساتید راهنما توسط دانشجویان انجام و نتایج آن از طریق مسئول اساتید راهنما به معاون آموزشی دانشكده ارائه می‌شود لازم است، اساتید راهنمای موفق توسط دانشكده تشویق شوند.
ماده 18) اساتید راهنما بایستی در جلسات هماهنگی ماهانه كه توسط معاون آموزشی دانشكده تشكیل می‌شود، شركت كنند.
ماده 19) ادارات آموزش دانشكده‌ها لازم است بطور مداوم گزارش وضعیت درسی شامل انتخاب واحد، كارنامه و احكام تشویقی و یا احكام كمیته انضباطی دانشجویان را بصورت محرمانه در اختیار اساتید راهنما قرار دهند در صورت لزوم پرونده تحصیلی دانشجو با هماهنگی معاون آموزشی دانشكده می‌تواند توسط استاد راهنما بررسی شود.
ماده 20) معاونت‌های آموزشی، پژوهشی و دانشجویی موظف هستند كه تصویر كلیه آئین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی، پژوهشی و رفاهی را جهت اطلاع كلیه اساتید راهنما برای مسئول اساتید راهنما ارسال كنند.
ماده 21) حضور اساتید راهنمای دانشجو در جلسات دانشگاه یا دانشكده كه در مورد دانشجوی تحت پوشش وی تصمیم گیری آموزشی، رفاهی یا انضباطی صورت می‌گیرد به صورت مشورتی الزامی است.
ماده 22 ) اداره مشاوره وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی نیز در سطح ستادی نسبت به تهیه و ارائه راهكارهای مناسب و متون آموزشی و مطالعاتی برای مراكز مشاوره و راهنمایی تحصیلی دانشگاه‌ها اقدام خواهد نمود.
ماده 23) ریاست دانشگاه یا دانشكده علوم پزشكی لازم است حمایت‌های لازم اداری و مالی را برای تحقیق وظایف اساتید راهنما بعمل آورد.
ماده 24) این آئین نامه در 24 ماده و 8 تبصره در بیست و پنجمین شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشكی مورخ 23/12/82 تصویب گردید و از تاریخ تصویب كلیه آئین‌نامه‌های مغایر با آن ملغی می‌باشد.