مصوب بیست و هفتیمن جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشكی مورخ 7/9/83
كارآموز پزشكی به دانشجوی دكتری عمومی پزشكی اطلاق می‌شود كه مراحل علوم پایه و فیزیوپاتولوژی را به پایان رسانده است و مجاز به ورود به بخشهای بالینی برای كسب دانش نظری و تجربیات علمی و مهارتهای حرفه‌ای، تحت نظارت اعضاء هیأت علمی و برای اخذ مدرك دكتری پزشكی است مسئولیت كارآموزان در هر گروه و یا بخش با مدیر گروه یا رئیس آن بخش و در ساعات كشیك با پزشك معالج كشیك یا عضو هیأت علمی آنكال یا دستیار ارشد كشیك بخش یا بیمارستان است پزشك معالج به عضو هیأت
علمی كه بیمار تحت نظارت وی در بیمارستان بستری می‌شود اطلاق می‌گردد.
دوره كارآموزی می‌تواند به دو دوره كارآموزی پایه یا استیودنتی و كارآموزی پیشرفته یا اكسترنی تقسیم شود در دوره استیودنتی دانشجو عمدتاً نقش نظاره كننده و
مشاهده گر داشته و در دوره اكسترنی می‌تواند تحت نظر پزشك معالج یا دستیار، فعالیت‌های تشخیصی و درمانی مندرج در این آئین‌نامه را انجام داده تا بتواند برای انجام وظایف آینده خود بعنوان كارورز آمادگی لازم را كسب نماید.
شرح وظایف كارآموز مطابق بندهای زیر است:
الف) كلیات :
1- حفظ و رعایت شئون شرعی و اخلاق پزشكی دركلیه ساعات حضور در بیمارستان.
2- رعایت مقررات داخلی گروه یا بخش، بیمارستان، دانشكده و دانشگاه.
تبصره: مقررات گروه و بخش نباید با آئین نامه‌های ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی منافات داشته باشد.
3- رعایت مفاد آئین‌نامه‌ها و مقررات ابلاغ شده از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی.
ب) مراقبت از بیمار و مدارك پزشكی:
4- اخذ شرح حال و انجام معاینه بالینی، تفسیر و پیگیری نتایج آزمایشات و بررسی‌های پاراكلینیك، ارزیابی و بیان برنامه تشخیصی و مطرح نمودن تشخیص‌های افتراقی مناسب از كلیه بیماران بستری مربوط به خود در اوقات عادی و كشیك.
5- ویزیت روزانه بیماران بستری مربوط در بخش و به همراه كارورز و دستیار پزشك معالج و اطلاع از كلیات برنامه درمانی و لیست داروهای دریافتی و نوشتن سیر بیماری در صورت لزوم و یا ویزیت بیماران سرپایی.
6- در صورت لزوم و به تشخیص دانشكده پزشكی و گروه مربوطه پیگیری دریافت جواب آزمایشات (به شكل غیرحضوری مگر در موارد اورژانس) و بررسی آخرین گزارش‌های پاراكلینیكی بیمار.
7- در صورت لزوم و به تشخیص دانشكده پزشكی و گروه مربوطه نوشتن یادداشت‌های مخصوص آغاز و پایان هر دوره
(on-andoff-service notes) .
8- در صورت لزوم و به تشخیص دانشكده پزشكی و گروه مربوطه نوشتن برگه‌های درخواست تصویر برداری از جمله
MRI, CT Scan ، رادیوگرافی،سونوگرافی، آندوسكوپی، آنژیوگرافی و كلیه برگه‌های درخواست پاراكلینیك دیگر، در صورتی كه برابر مقررات آن گروه یا بیمارستان یا دانشكده نیاز به نگارش شرح حال بیمار در فرم مربوط باشد.
پ) اقدامات تشخیصی – درمانی:
9- فراگیری امور زیر به منظور كسب مهارت حداكثر به مدت 6 ماه و با تعیین معاونت آموزشی دانشكده بر عهده كارآموز می‌باشد بدیهی است باتوجه به راه‌اندازی مراكز آموزش مهارتهای بالینی لازم است این مهارتها قبل از مواجه شدن با بیمار واقعی، در این مراكز و به نحو مقتضی به كارآموزان داده می‌شود.
· تزریق
· رگ گیری (IV blood sampling)
· نمونه‌گیری وریدی (venous blood sampling)
· نمونه گیری برای كشت خون
· گرفتن ECG و تفسیر آن
· پانسمان ساده
· رنگ آمیزی گرم و مشاهده لام
· تهیه و تفسیر میكروسكوپی نمونه ادرار و لام خون محیطی
· ساكشن ترشحات حلق و لوله تراشه
· فیزیوتراپی تنفسی
· تهیه لام خون محیطی
· نمونه گیری از گلو و زخمها
10- انجام امور زیر تنها با موافقت و تحت نظارت مستقیم پزشك معالج یا دستیار می‌تواند توسط كارآموز انجام شود:
· گذاشتن لوله معده و گرفتن نمونه از ترشحات معده
· گذاشتن سوند ادراری به جز در نوزادان و شیرخواران (ترجیحاً در بیماران هم جنس)
· گرفتن گازهای خون شریانی (ABG)
· فلبوتومی
· بخیه زدن و كشیدن بخیه
· انجام تست PPD و خواندن آن
· انجام پانسمان‌هایی كه نیاز به دبریدمان شست و شوی تخصصی (غیر روتین) و یا بخیه مجدد طبق نظر پزشك معالج دارند و یا عفونی شده باشند
· انجام واكسیناسیون روتین اطفال در خانههای بهداشت و یا درمانگاهها
· انجام شست و شوی گوش
· كنترل ضربان قلب جنین
(Fetal Heart Rate) و انقباضات رحم و حركات جنین
· گچ گیری ساده و بازكردن گچ
11- كارآموزان در موارد زیر تنها می‌توانند انجام هر كدام از این اعمال را توسط فراگیران مقاطع بالاتر (كارورز یا دستیار) مشاهده نمایند:
· مشاهده تامپون قدامی بینی
· مشاهده خارج كردن جسم خارجی از گوش، حلق، بینی و چشم
· مشاهده كوتر خون ریزی بینی
· مشاهده گذاشتن لوله تراشه و airway
· مشاهده كارگذاری كشش پوستی
· مشهده آتل گیری
· مشاهده انجام پونكسیون لومبار (Lumber Puncture)
· مشاهده تخلیه آبسه
· مشاهده نمونه گیری سوپراپوبیك
· مشاهده كشیدن (tap) مایع آسیت و پلور
· مشاهده و یادگیری CPR
· مشاهده و یادگیری زایمان طبیعی (مربوط به كارآموزان دختر) براساس نامه شماره 82218 مورخ 16/4/84 مقام محترم وزارت
· مشاهده آسپیراسیون و بیوپسی مغز و استخوان
· مشاهده پونكسیون مفصل زانو
· مشاهده تزریق داخل نخاعی (intrathecal) و داخل مفصلی
· مشاهده انجام جراحی‌های سرپایی ساده (ختنه، برداشتن توده‌های سطحی، خارج كردن
(in growing nail
· مشاهده گذاشتن Chest tube
· مشاهده تزریق داروهای خطرناك
· مشاهده تعویض لوله نفروستومی یا سیستوستومی
· مشاهده درناژ سوپراپوبیك مثانه
· مشاهده گذاشتن كاتتر وریدی نافی و همكاری در تعویض خون نوزدان
· مشاهده سونداژ ادراری شیرخواران
· مشاهده كات دان
· مشاهده هر اقدام تشخیصی، درمانی و تهاجمی دیگر كه در برنامه آموزشی مصوب كارورزان پیشنهاد شده است.
· بقیه موارد مشابه كه در این آئین نامه نیامده است.
ت) شركت در همایش‌های آموزشی:
12- شركت منظم و فعال در كلیه كلاس‌های درس تئوری و یا كارگاهی و جلسات آموزشی بخش شامل گزارش صبحگاهی، كنفرانس‌های علمی، كلاس‌های management اتاق‌های عمل، راندهای آموزشی و سایر برنامه‌های آموزشی .
13- حضور فعال و منظم در ویزیت بیماران توسط پزشك معالج.
14- شركت در درمانگاه یا خانههای بهداشت طبق برنامه تعیین شده و گرفتن شرح حال، انجام معاینه از بیمار و معرفی بیمار به پزشك معالج یا دستیار.
15- معرفی بیمار در راندهای آموزشی طبق نظر پزشك معالج یا دستیار مربوط، شامل: معرفی كوتاه بیمار، دلیل بستری شدن، بیان تشخیص‌های افتراقی و طرح درمانی.
16- ارائه كنفرانس‌های علمی در صورت لزوم طبق برنامه تنظیمی توسط آموزش بخش یا دستیار ارشد.
ث) حضور در بیمارستان:
17- حضور در بیمارستان، درمانگاه و یا خانههای بهداشت طبق برنامه تعیین شده از سوی ریاست هر گروه و یا بخش یا دانشكده (مسئول آموزش كارآموزان هر بخش موظف است برای كلیه ساعات حضور آنان در بخش برنامه آموزشی مدون تهیه و در آغاز دوره اعلام كند).
18- حداكثر تعداد كشیك بر اساس شرایط گروه و دانشكده تعیین و در هر صورت از 10 شب در ماه تجاوز نخواهد كرد حداقل تعداد كشیك در گروههای داخلی، جراحی، كودكان و زنان 5 شب در ماه و در گروههای دیگر مدیر گروه یا رئیس بخش براساس تعداد بیمار، تعداد كارآموز، امكانات رفاهی، تعداد تخت بیمارستانی و برنامه آموزشی حداقل تعداد كشیك را تعیین می‌كند ساعت كشیك كارآموزان براساس امكانات و شرایط هر دانشكده پزشكی تعیین می‌گردد.
19- تنظیم برنامه چرخش كارآموزان در بخشها و كشیك‌ها به عهده پزشك یا دستیار مسئول آموزش كارآموزان است.
20- جابجایی در برنامه كشیك ممكن نیست، مگر با اطلاع قبلی (حداقل 24 ساعت قبل) و یا در موارد اضطراری، به شرط تعیین جانشین و موافقت پزشك یا دستیار مسئول آموزش كارآموزان.
21- ترك كشیك جز در موارد اضطراری و با كسب اجازه از پزشك یا دستیار ارشد مطلقاً ممنوع است.
22- خروج از بیمارستان در اوقات عادی با استفاده از مرخصی ساعتی و با موافقت پزشك یا دستیار مستقیم و پزشك یا دستیار مسئول آموزش كارآموزان مقدور است.
23- اولویت كاری كارآموزان شركت در جلسات و همایش‌های آموزشی، راندهای آموزشی و در درمانگاه ها است.
24- موارد تخلف كارآموزان از شرح وظایف فوق و یا هرگونه اهمال در انجام وظایف و یا شكایات كارآموزان در این رابطه حسب مورد در شورای آموزشی بخش، گروه یا بیمارستان یا دانشكده مطرح و تصمیمات لازم گرفته خواهد شد چنانچه مسائل مطروحه در هر كدام از مراجع رسیدگی كننده اولیه به نتیجه قطعی نرسیده ، مورد به مرجع بالاتر جهت اتخاذ تصمیم مقتضی ارجاع خواهد شد مرجع نهایی تصمیم گیری شورای آموزشی دانشكده خواهد بود.
25- مدیران گروهها و روسای بخشهای بیمارستانی آموزشی مسئول حسن اجرای این آئین نامه هستند روسای دانشكده‌های پزشكی از طریق معاونین آموزشی بیمارستانها بر حسن اجرای این آئین‌نامه نظارت خواهند داشت.
تبصره 1 : برنامه مدون آموزشی كارآموزان در هر گروه باید با تائید دانشكده پزشكی تهیه و از طریق دانشكده و گروه به كارآموزان ابلاغ گردد.
تبصره 2 : گروههای آموزشی موظفند در یك جلسه توجیهی كارآموزان هر دوره را در ابتدای دوره كارآموزی در آن گروه توجیه نموده و آنان را با شرح وظایف و مقررات گروه آشنا نمایند.
26- این آئین‌نامه در 26 ماده و 3 تبصره در بیست و هفتمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشكی مورخ 7/9/83 به تصویب رسید و از تاریخ تصویب كلیه آئین‌نامه‌ها ودستورالعمل‌های مغایر با آن لغو می‌گردد.